این روزها برای درمان برخی از بیماریها یا زخمها ممکن است کلمه اوزون تراپی را شنیده باشید. این تکنیک یک طب مکمل برای درمان است که سالها مردم از آن استفاده میکردند. بهتازگی این روش درمانی در ایران شناخته شده است. این روش بهدنبال جایگزین مناسب برای کورتون درمانی به وجود آمده است.
در سال 2019 سازمان غذا و دارو اعلام کرد که شواهد کافی برای نتیجهگیری قطعی مؤثر یا بیخطر بودن این روش برای درمان وجود ندارد. با این حال همچنان این روش در مراکز درمانی عرضه میشود. اما اوزون تراپی چیست؟ آیا از نظر پزشکی این روش ثابت شده است؟ عوارض جانبی و فواید آن چه مواردی هستند؟ اینها سؤالاتی است که ما در ادامه مطلب به آنها پاسخ میدهیم. پس با ما همراه باشید.
اوزون تراپی چیست؟
به شیوههای پزشکی که برای درمان از گاز اوزون استفاده میکنند، اوزون تراپی میگویند. گاز اوزون مولکولی است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. این اتم اضافی اکسیژن باعث افزایش قدرت اکسیژن میشود. با این اکسیژن قدرتمند کارهای زیادی در زمینه درمان میتوان انجام داد. اتم اضافی در این ساختار اوزون، آن را به قویترین اکسیدکننده و ضدعفونیکننده تبدیل کرده است.
این گاز بیرنگ، ناپایدار و قابل انفجار است و بوی خاصی دارد. این گاز از زمین در برابر اشعههای مضر فضایی محافظت میکند. اوزون یک گاز سمی برای انسان است که زمانی که آن را تنفس کند، منجر به تحریک ریه و گلو و تشدید آسم میشود. دوز بالای این گاز باعث مرگ انسان میشود.
از اوزون در حوزه پزشکی بیش از 100 سال است که برای ضدعفونی کردن لوازم پزشکی و درمان و جلوگیری از عفونت استفاده میشود. اما بهصورت رسمی این درمانها اثبات نشدهاند. اوزون پزشکی با استفاده از دستگاههای تولیدکننده اوزون ایجاد میشود. اولین استفاده از اوزون در 150 سال پیش برای ضدعفونی کردن آب آشامیدنی بود.
چگونگی تاثیر اوزون تراپی بر بدن
با استفاده از دستگاه تزریق، مقدار معینی اوزون به بدن وارد میشود. ترکیب اوزون با مایعات بدن باعث تشکیل پروتئین و گلبولهای قرمز خواهد شد. هدف اوزون تراپی افزایش میزان اکسیژن در بدن است. سطح اکسیژن بالاتر در بدن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
این کار از طریق بازسازی سلولی یا جایگزینی سلولهای آسیبدیده انجام میشود. از اوزون برای بازسازی بافتهای آسیبدیده و آرتروز استفاده میشود. این گاز دارای خواص ضد التهابی، ضد درد و اثرات ترمیمی است.
اوزون تراپی برای درمان چه بیماریهایی استفاده میشود؟
اوزون تراپی میتواند فرآیندهای ناسالم بدن را مختل کند. فرایندهای ناسالم بدن توسط موجودات زیر انجام میشوند:
- باکتریها
- ویروسها
- قارچها
- مخمر
- تکسلولیها یا انگلها
از این روش برای درمان بیماریهای زیر استفاده میشود:
- آرتریت
- بیماریهای ویروسی مانند HIV و SARS
- زخمهای عمیق و عفونی
- ایسکمیک قلب
- دژنراسیون ماکولا
- سرطان
- اختلالات تنفسی
- دیابت
- اختلالات اسکلتی عضلانی مانند فتق دیسک
- فیبرومیالژیا
- سندروم تونل کارپال
- اختلال آرتروز تنیسبازان (تنیس آلبو)
- سینوزیت (شدید – ملایم)
- عفونتهای دندان
- بهبودی بعد از جراحی مفاصل
- شکستگیهای غیرقابلدرمان
- آسیبدیدگیهای ورزشی
در ایران اوزون تراپی بیشتر در زمینه دیسک کمر، آرتروز، سیاتیک و زخمهای دیابتی انجام میشود.
فواید اوزون تراپی
بهصورت کلی از فواید این تکنیک درمانی موارد زیر را میتوان نام برد:
- با توجه به خاصیت ترمیمی و ضد التهابی، درد را تسکین میدهد.
- هزینه آن نسبت به بقیه روشهای درمانی بهصرفهتر است.
در کل پاسخگویی افراد به این درمان متفاوت است، اما در شرایط خاص افراد به 3 تا 5 جلسه درمانی با اوزون نیاز دارند. اکثر مراجعهکنندگان کاهش درد خود را گزارش کردهاند، اما گاهی اوقات این تکنیک، درمان قطعی برای بیماری آنها نبود.
آیا اوزون تراپی مؤثر است؟
تحقیقات به صورت رسمی ثابت نکرده است که اوزون تراپی برای درمان بیماریهای ذکرشده موثر است یا خیر. به صورت تجربی برخی از بیماران از این روش نتیجه گرفتند. اما تعدادی هم بدون هیچ نتیجهای مجبور به ترک اوزون تراپی شدند. در موارد زیر اوزون تراپی تأثیر بیشتری از خود نشان داده است:
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- بهبود گردش خون
- کاهش استرس اکسیداتیو
- افزایش تأثیر آنتیاکسیدانها
- محرک قدرتمند برای میتوکندری
- درمان برخی از آرتروزها مانند آرتروز زانو
در برخی موارد، درمان بیماریهایی مانند سرطان یا ایذر با اوزون تراپی در دوره طولانی مشاهده شده است که تا حدی روند بیماری را کند میکند. اما هیچ تحقیق علمی و معتبری برای تعیین اثرات واقعی اوزون بر بدن وجود ندارد. به همین دلیل سازمان غذا و دارو استفاده از اوزون را در شرایط پزشکی خاص مجاز نمیداند و استفاده از آن را بهشرط قبول مسئولیت از طرف بیمار قبول میکند.
به گفته سازمان دارو و غذا انجام تحقیقات گسترده در این زمینه زمان طولانی و آزمایشات بالینی زیادی را میطلبد. بهدلیل تعداد بالای مخالفان این روش درمانی این تحقیقات به کندی انجام میشود. اگر این تحقیقات کارایی خود را اثبات کنند، اوزون تراپی بهعنوان یکی از شاخههای درمان پزشکی شناخته میشود.
عوارض و خطرات اوزون تراپی
در کل اوزون یک گاز سمی است و سموم برای بدن ضرر دارند. هنوز هیچ عارضهای از اوزون درمانی به صورت قطعی ثابت نشده است. غلظت اوزون برای درمان بسیار مهم است، غلظت بالای اوزون به گلبولهای قرمز آسیب میرساند. در کل تعدادی از عوارض زیر در برخی از بیماران مشاهده شد:
آمبولی
اگر حبابهای هوا در طول درمان با اوزون ایجاد شوند، با مسدود شدن شریان باعث سکته مغزی یا حمله قلبی میشوند.
گرفتگی و ناراحتی در بدن
این عوارض جانبی اگر گاز اوزون از طرف روده راست شما به بدن وارد شود، تشدید میشود.
واکنش هرکسایمر
اوزون با تسکین التهاب و از بین بردن ویروس و باکتری علائمی شبیه آنفولانزا در بدن به وجود میآورد.
خطر مسمومیت با گاز اوزون
اگر مرکز درمانی معتبری برای اوزون تراپی انتخاب نشود، ممکن است باعث مسمومیت بیمار شود. اشتباه در تزریق دوز یا حتی استنشاق گاز اوزون بهصورت تصادفی در طولانی مدت موجب آسیب حاد به دستگاه تنفسی بدن میشود. بنابراین از معتبر بودن مرکز اوزون تراپی خود مطمئن شوید.
اگر این فرآیند توسط پزشک مجرب و متخصص انجام شود، بروز عوارض یاد شده بسیار کم خواهد بود. همچنین درمان با این روش به صورت پیوسته انجام نمیشود و وقفههایی بین جلسات درمانی وجود دارد.
نحوه انجام اوزون تراپی
از روشهای زیر برای این کار استفاده میشود:
سونا اوزون
بخشی از بدن را در معرض گاز اوزون زیر پوشش محافظ قرار میدهند یا محلول اوزون روی پوست مالیده میشود. این روش بیشتر برای درمان زخمهای حاد ناشی از دیابت یا تصادفات کاربرد دارد. برای مصارف زیبایی این روش نیز کاربرد دارد.
دمیدن گاز به داخل بدن
این تکنیک از طریق گوش، رکتوم یا واژن انجام میشود.
اتوهمتراپی
مقداری از گاز اوزون با خون مخلوط میشود و دوباره به بدن فرد وارد میشود.
خوردن گاز اوزون
با مخلوط بسیار کمی از گاز با آب یا روغن به مصرف میرسد.
تزریق وریدی
بهصورت مستقیم گاز داخل ورید تزریق میشود. این تکنیک خطر ایجاد آمبولی در بدن را بالا میبرد.
تزریق عضلانی
قبل از این نوع تزریق اوزون با مقداری از گاز اکسیژن مخلوط میشود.
در ایران اوزون تراپی بیشتر از طریق تزریق مستقیم انجام میشود. روشهای دیگر چندان در ایران شناخته شده نیستند.
دستگاه اوزون تراپی
دستگاهی که وظیفه تولید اوزون پزشکی را دارد و اکسیژن آن از طریق کپسول تأمین میشود. میزان غلظت این گاز وابسته به نیاز متقاضی است و توسط پزشک تنظیم میشود. حتماً باید از سالم بودن این دستگاهها اطمینان حاصل شود. چون خرابی جزئی در آن منجر به نشت اوزون و انفجار خواهد شد.
آمپول گاز اوزون
تزریق مستقیم اوزون از طریق آمپول در ایران وجود دارد. این آمپول دارای سوزن بلندی است که همراه با تصویربرداری به محل درد تزریق میشود. قبل از تزریق برای کاهش درد، بیحسی موضع انجام میشود. پس از تزریق، ترکیب اوزون با خون منجر به تولید اکسیژن میشود.
اوزون تراپی برای دیسک کمر
برای بیماران دیسک کمر اوزون تراپی در اتاق سی آرم (فلوئوروسکوپی) انجام میشود. پس از مشخص شدن دیسک آسیبدیده، سوزن دیسکوگرافی جهت تزریق وارد دیسک میشود. این تکنیک به خاطر داروی بیحسی بدون درد است. بیشتر افراد بعد از گذشت دو روز درد دیسک کمرشان کاهش چشمگیری داشته است.
اوزون تراپی برای آرتروز زانو، شانه و لگن
اوزون تراپی بیشتر برای درمان آرتروز مفاصل زانو و شانه و آرتروز لگن استفاده میشود. اگر بیماری آرتروز شدید نباشد، از اوزون تراپی استفاده میشود. مؤثرترین روش انجام اوزون تراپی در درمان آرتروز، تزریق داخل مفصلی است. تزریق اوزون با تاثیرات ضدالتهابی، ضد درد و ترمیمی در بیمار باعث درمان آرتروز مفاصل میشود.
اوزون تراپی زانو در ایران نسبت به سایر درمانهای موجود عوارض کمتر و قیمت مناسبتری دارد. به همین دلیل این روش درمانی در ایران محبوب است.
اوزون تراپی در درمان تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی باعث مشکلاتی در کمر میشود. تزریق اوزون یکی از روشهای درمانی آن است. البته تزریق اوزون در کانال نخاعی بهراحتی انجام نمیشود. ابتدا پزشک متخصص باید این نوع درمان را برای شما تایید کند. تزریق به کانال نخاعی معمولاً بهخاطر ریسک بالای آن، در بیمارستان انجام میشود.
افراد زیادی بهبودی خود را پس از تزریق اوزون گزارش کردهاند. اما مواردی هم بوده است که بیمار هیچ تفاوتی احساس نکند. این درمان برای تنگی کانال نخاعی بستگی به بدن افراد دارد.
اوزون تراپی در درمان شانه منجمد
شانه منجمد یک نوع بیماری شانه است که باعث ضخیم شدن کپسول مفصلی شانه و از بین رفتن خاصیت الاستیکی آن میشود. این روش در درمان این بیماری نتیجه خود را تا حد زیادی نشان داده است. اکثر بیماران پس از تزریق اوزون به شانه خود بهبود آن را گزارش کردند.
اوزون تراپی و سرطان
برای امیدواری در درمان سرطان، نیاز به رساندن حجم انبوهی اکسیژن به سلولهای فاقد اکسیژن بدن داریم. با پیشرفت اوزون تراپی نتیجههایی در مورد بافتهای سرطانی مشاهده شده است. سلولهای بدخیم سرطانی در شرایط بیهوازی قابل تکثیر هستند. با افزایش اکسیژن در بدن سلولهای بدخیم به تدریج نابود میشوند.
اوزون تراپی در درمان سرطان سینه به صورت تزریق مستقیم به بافت سرطانی است. در سرطان کبد اوزون در سیاهرگ باب کبد تزریق میشود. برای دیگر سرطانها تزریق به بازو انجام میشود.
اوزون قابلیت پیشگیری از سرطان را دارد. در بسیاری از کشورها از این روش برای پیشگیری از سرطان به روشهای مختلفی استفاده میکنند. اوزون با تأمین اکسیژن کافی برای سلولها باعث جلوگیری از ایجاد و تکثیر سرطان میشود.
اوزون تراپی و ورزشکاران
امروزه بیشتر ورزشکاران قبل از مسابقات بزرگ از اوزون تراپی استفاده میکنند. این روش باعث افزایش توانمندی آنها میشود. در صورت آسیب دیدن آنها سریعتر نیز بهبود مییابند. تاثیر اوزون درمانی در ورزشکاران جزو مواردی است که در سآلهای اخیر ثابت شده است. سلامت ورزشکاران با این روش تا حدی تضمین میشود.
ادامه مطلب شانه یخ زده چیست؟ علائم، علل و روش های درمانی
از ورزشکاران مشهوری که قبل از ورزش از اوزون تراپی استفاده میکند میتوان رونالدو بازیکن فوتبال را نام برد.
چرا اوزون تراپی جایگزین کورتون درمانی شده است؟
کورتون یک داروی ضدالتهاب است. این دارو برای درمان درد مفاصل استفاده میشود. کورتون به دلیل داشتن اثرات کاتابولیک باعث تضعیف بافت اطراف ناحیه تزریق میشود. اما اوزون این عارضه را ندارد و با تقویت بافت اطراف مفصل فرآیند درمانی را سرعت میبخشد.
چگونه برای اوزون تراپی آماده شویم؟
قبل از انجام اوزون تراپی باید از اعتبار مرکز درمانی مدنظرتان مطمئن شوید. در مراکز درمان درد یک جلسه مشاوره وجود دارد که در آن نحوه تزریق اوزون بسته به نوع بیماری تعیین میشود. بسته به نوع اوزون تراپی نحوه مراقبت و تعداد جلسات درمانی متفاوت است.
حتماً در مدت درمان خود نکات زیر را رعایت کنید:
- خواب کافی
- تغذیه سالم به خصوص صبحانه کافی
- نوشیدن آب فراوان
سخن آخر
اوزون تراپی تکنیک درمانی است که در سالهای اخیر برای درمان افراد مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اینکه این روش درمانی توسط سازمان غذا و دارو مورد تایید قرار نگرفته، همچنان بین مردم محبوبیت دارد.
عوارض ناشی از این روش بسیار کم گزارش شده است و هزینه آن نسبت به برخی از روشهای درمانی مقرونبهصرفه است. اینها دلایلی هستند که باعث جذب مردم به این روش درمانی میشوند.
قبل از درمان حتماً یک کیلینک معتبر و پیش بهترین دکتر اوزون تراپی و پزشک متخصص برای اوزون درمانی پیدا کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.