درد زانو ناشی از آرتروز یکی از آزار دهنده ترین و محدودکننده ترین مشکلات اسکلتی است که برای افراد به ویژه در سنین بالا و با جنسیت زن رخ میدهد. اگر به درد زانو مبتلا هستید؛ با مراجعه به کلینیک درد نفس به مدیریت دکتر حسین عدل خو فوق تخصص درد، می‌توانید با روش های کم تهاجمی و غیر جراحی به کنترل و بهبود درد خود بپردازید. شماره تماس کلینیک فوق تخصصی درد نفس: 26350185-021
آرتروز زانو در مراحل اولیه با روش های غیرجراحی درمان میشود. ممکن است پزشک در این مرحله درمان‌های متعددی را به بیمار تجویز کند. در صورتی که به آرتروز زانو مبتلا هستید و با کمک سایر روش‌های درمانی مانند ورزش، فیزیوتراپی، کاهش وزن، گرما درمانی، سرما درمانی، استفاده از زانوبند یا عصا یا تزریق استروئید نتوانسته‌اید درد زانوی خود را تسکین دهید، می‌توانید در مورد تزریق هیالورونیک سید در زانو با پزشک خود مشورت کنید.
تزریق این ژل در زانو موجب کاهش درد و بهبود حرکت پذیری مفصل میشود. مفصل سالم زانو حاوی ۴ می‌لی لیتر مایع مفصلی است. هیالورونیک اسید یک ترکیب مهم در مایع مفصل است و به مایع مفصلی کمک میکند بتواند دامنه حرکات بیشتری داشته باشد و میزان قابلیت لغزندگی آن افزایش پیدا کند. وقتی بیمار مبتلا به آرتروز است، غلظت و وزن مولکولی آن پایین می‌‌‌آید و خواص خود را از دست میدهد. از نظر طب بالینی، نشان داده شده است که تزریق هیالورونیک اسید (آمپول ژله ای) در مفصل میتواند موقتاً سلامت بیمار را بازگرداند و موجب تسکین وی شود.
نکته‌های مهم قبل از تزریق در زانو
ابتلا به برخی از بیماری‌ها میتواند بر استفاده از هیالورونیک اسید تاثیر داشته باشد. حتما در صورتی که بیمار شرایط یا بیماری خاصی دارد، این مسئله را با پزشک در میان بگذارید. از جمله:
- آلرژی به پروتئین باکتریایی
- آلرژی به مواد اولیه هیالورونات
- عفونت پوست یا مفصل زانو یا سایر مشکلات در محل مورد نظر برای تزریق
- آب آوردن زانو(وجود مایع بیش از حد در اطراف مفصل زانو)
- قبل از شروع درمان درباره بیماری‌های خود با پزشک مشورت کنید و در خصوص داروهایی که مصرف می‌کنید مانند آسپرین به پزشک اطلاع دهید.
- همه داروهای خود را مانند قبل مصرف کنید مگر آنکه پزشک دستور دیگری بدهد.
- روزی که قرار است تزریق انجام شود همانند روزهای قبل غذا و آب بخورید.
- در صورت بروز هرگونه علامت جدید مانند تب به پزشک خود اطلاع دهید.
- لباس گشاد بپوشید تا پزشک بتواند به راحتی به مفصل مورد نظر دسترسی داشته باشد.
- هدف از درمان آرتروز با تزریق ژل هیالورونیک اسید به شرح زیر می‌باشد:
- کاهش درد
- بهبود دامنه حرکات بدن و افزایش میزان لغزندگی مفصل و کاهش اصطکاک و التهاب آن
- پیشرفت آهسته استئوآرتریت
تزریق هیالورونیک اسید معمولاً در مطب پزشک انجام میشود و بر اساس برند مورد استفاده شما به یک مرحله یا بیشتر، تزریق ژل نیاز خواهید داشت. در صورتی که بیش از یک بار تزریق ژل نیاز داشته باشید معمولا حدود یک هفته بین جلسات درمان فاصله زمانی وجود خواهد داشت. مطالعات متعددی در زمینه آرتروز انجام شده است، که نشان دهنده اثر طولانی تر آمپول های ژله ای(هیالورونیک اسید)در مقایسه با تزریق کورتیکواسترویید(آمپول های شیری رنگ) است.
با توجه به هزینه‌‌‌‌های مستقیم و هزینه‌‌‌‌های مرتبط با عوارض جانبی بالقوه، در منابع، مقرون‌به‌صرفه بودن HA در مقایسه با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خوراکی، فیزیوتراپی و وسایل کمکی گزارش شده است.
چه افرادی می‌توانند متقاضی تزریق ژل هیالورونیک اسید برای درمان استئوآرتریت زانو باشند؟
- افرادی که دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط زانو هستند و با وجود درمان های حمایتی اولیه،نشانه‌های این اختلال بر روی زندگی روزمره آنها تاثیر گذاشته است.
- به دلایل مختلف نمی توانند از داروهای مسکن استفاده کنند.
- دچار مشکلات دیگری از قبیل دیابت یا بالا بودن فشار خون هستند و نمی‌توانند به مصرف داروهایی از قبیل استروئید بپردازند.
- نمی‌توانند متقاضی انجام عمل جراحی باشند یا قصد دارند جراحی خود را به عقب بیندازند یا اصلاً قصد انجام عمل جراحی را ندارند.
روش تزریق آمپول هیالورونیک اسید در زانو
- تزریق هیالورونیک اسید در زانو، عملی سرپایی است که در مطب و در کمتر از 5 دقیقه قابل انجام است.
- بیمار روی کمر دراز می‌کشد و زانوی خود را صاف میکند و یا آن را 20 تا 30 درجه خم میکند. اگر پزشک ترجیح دهد که زانوی بیمار خم باشد، احتمالا یک پارچه‌ی رول شده زیر زانوی بیمار قرار میدهد تا زانو در زاویه مناسب و مورد نظر پزشک خم باشد.
- زانو با ماده‌ی ضدعفونی‌کننده مانند الکل یا بتادبن، تمیز میشود.
- از بیمار خواسته میشود که عضلات پای خود را شل کند. این کار موجب میشود که تزریق به آسانی انجام شود و خود بیمار نیز درد کمتری داشته باشد.
- ممکن است پزشک مقداری بیحسی موضعی مانند لیدوکائین تزریق کند تا زانو بی‌حس شود.
- اگر زانو متورم باشد، ممکن است پزشک در ابتدا مقداری از مایع درون مفصل را با سرنگ بیرون بکشد.
- سپس پزشک مقدار کمی ژل (در حدود 2 میلی‌لیتر) را در یک طرف کشکک زانو تزریق میکند.
- از بیمار خواسته میشود زانوی خود را چند بار خم و راست کند تا مایع هیالورونیک اسید در اطراف مفصل پخش شود.
مراقبت‌های بعد از تزریق
بیمار میتواند بعد از انجام تزریق، به کارهای روزمره خود ادامه دهد. تا 48 ساعت بعد از تزریق، بیمار باید از وارد کردن وزن و فشار زیاد به زانو خودداری کند و بنابراین برای مثال باید از ایستادن به مدت طولانی، بلند کردن اجسام سنگین و پریدن و دویدن اجتناب کند. ظرف چند روز، ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که به فیزیوتراپی مراجعه کند. ممکن است بعد از تزریق هیالورونیک اسید، زانو به طور موقتی دردناک و متورم شود. اگر درد و تورم با گذشت زمان همچنان ادامه داشت و یا شدت گرفت، با پزشک تماس بگیرید.
تزریق ژل برای درمان آرتروز زانو چقدر موثر است؟
هرچند علائم برخی از بیماران مبتلا به آرتروز، بعد از تزریق ژل داخل زانو بهبود پیدا میکند، اما این روش هرگز موجب بازگشت روند پیشروی آرتروز و یا شکل‌گیری مجدد غضروف نشده است.
در واقع این روش بیماری آرتروز را از بین نمی‌برد و درمان قطعی نمی‌کند. تزریق ژل در زانو به طور موقت درد کاهش داده و حرکت پذیری مفصل را بیشتر میکند که منجر میشود انجام فعالیت برای بیمار آسان‌تر شود.
نتایج تزریق هیالورونیک اسید در زانو معمولا تا 6 ماه ماندگاری دارد اما در مواردی تا 1 سال نیز ادامه داشته است. افراد مبتلا به استئوآرتریت خفیف احتمالاً بیشترین سود را از تزریق اسید هیالورونیک مشاهده می کنند.
عوارض جانبی معمولی ناشی از تزریق اسید هیالورونیک شامل موارد زیر است:
- درد در زانو
- کبودی
- گرما
- تورم جزئی
این عوارض جانبی باید بعد از چند روز برطرف شود. استفاده از کیسه یخ روی زانو می تواند به رفع ناراحتی و جلوگیری از تورم کمک کند. در موارد نادر، افراد ممکن است عوارض جانبی جدی تری مانند خونریزی، عفونت یا واکنش آلرژیک را تجربه کنند. در صورت بروز هر یک از این علائم، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- تورم شدید در زانو
- قرمزی یا گرمی در زانو
- درد شدید
- درد استئوآرتریت تا چند هفته پس از تزریق ممکن است کاهش یابد.
- اثرات تسکین دهنده درد از تزریق به طور معمول حدود ۶ ماه به طول می انجامد.
تاثیر تزریق چه زمانی دیده میشود؟
تاثیرات تزریق ژل در زانو به سرعت دیده نمی‌شود. تزریق ژل طی یک دوره‌ی درمانی و به تدریج انجام میشود و بنابراین هرچند بیمار پس از اولین تزریق، تا حدودی بهبودی را حس میکند، اما بیشترین تاثیر و نتایج نهایی تزریق ژل بعد از چند هفته یا حتی چند ماه بعد از اولین تزریق مشخص می‌شوند. در صورتی که سری اول تزریقات برای بیمار نتیجه‌بخش بوده باشند، ممکن است هر 6 ماه یکبار تزریق ژل تکرار شود.
پوکی استخوان بیماری خاموشی بوده و در مراحل اولیه بدون علامت است؛ اما با پیشرفت بیماری مهمترین علامت آن درد ناشی از شکستگی استخوان ها است. شکستگی استخوان، بخصوص در ستون فقرات، استخوان لگن و انتهای ساعد بعنوان شایع ترین محل های شکستگی از عوارض عمده پوکی استخوان است. شکستگی مهره های ستون فقرات منجر به کمــر درد، کوتاهی قد و حالت خمیدگی بدن بطرف جلو می شوند. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و هماهنگی با این مرکز از طریق تماس با شماره تلفن 26350185-021 اقدام فرمایید.
